ประวัติของจักรยาน ย้อนรอยละครสี่แผ่นดิน ตอน จักรยานสองล้อ

ย้อนรอยละครสี่แผ่นดิน ตอน ประวัติของจักรยาน การเข้ามาในประเทศไทยของรถถีบจักรยาน เมื่อปีพุทธศักราช 2440 เหล่าบรรดาสาวๆ ชาววังต่างพากันตื่นเต้นกับของเล่นใหม่ของฝรั่งซึ่งนั้นก็คือ จักรยานสองล้อ และช่วงเวลานั้นเป็นช่วงที่พระราชวังดุสิตเพิ่งจะสร้างเสร็จใหม่ๆ จึงทำให้พระนครดูแปลกตาออกไปเนื่องจาก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงถีบจักรยานพระที่นั่ง นำเจ้าจอมและนางในไปตามถนนตลอดระยะทางพระบรมมหาราชวังจนไปถึงพระราชวังดุสิตก่อนเสด็จกลับช่วงหัวค่ำ

historybicycle

ขอบคุณรูปภาพจักรยานคันแรกจาก allknowledges.tripod.com 

ถึงแม้ว่าผู้ที่คิดค้นจักรยานคนแรกยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าเป็นใครกันแน่ แต่จักรยานถูกผลิตออกจำหน่ายให้แก่ประชาชนทั่วไปเป็นครั้งแรกในประเทศเยอรมันและฝรั่งเศสเมื่อปีพุทธศักราช 2361 ซึ่งตรงกับช่วงรัชกาลที่ 3 ของสยาม เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) น้องชายคนเล็กของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ซึ่งบุนนาคได้นำจักรยานเข้ามาถวายแก่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากการเดินทางกลับจากการปฏิบัติหน้าที่พิเศษที่กรุงลอนดอน

บันทึกฉบับแรกๆ ที่กล่าวถึงจักรยาน ได้แก่จดหมายเหตุรายวันของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ เมื่อวันที่ 23 มกราคม พ.ศ. 2425 มีเนื้อความว่า “เวลาย่ำค่ำแล้ว เสด็จออกสนามหน้าพระที่นั่ง ทรงรถถีบรอบถนนที่ทำด้วยซีเมน แลพระเจ้าลูกเธอก็ทรงหลายพระองค์ และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอทูลกระหม่อมชายใหญ่ก็ทรงรถถีบที่พระยาภาสถวาย เมื่องานฉลองที่พระตำหนักนั้นมาทรงถีบที่ถนนนี้ดูทรงได้ถนัดดี” ซึ่งหลังจากนั้นจักรยานก็ได้รับการนิยมสูงสุดในพระราชสำนักหลังการเสด็จประพาสยุโรปในพุทธศักราช 2440

เมื่อปีพุทธศักราช 2446 ก็ได้เริ่มมีการนำจักรยานเข้ามาจำหน่ายในสยาม ซึ่งทรงรถจักรยานในสมัยนั้นเป็นทรงที่ได้มาตราฐานและใช้ง่าย นอกจากนี้ยังสามารถแลกเปลี่ยนอะไหล่ซึ่งกันและกันได้ จักรยานรุ่นแรกที่พบนั้นมีชื่อว่าเดย์ตัน (Dayton) โดยผู้ที่นำเข้ามาคือพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์และพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ซึ่งได้นำเข้าจักรยานกว่าองค์ละ 100 คัน โดยมีราคาตั้งแต่ 70-80 บาทขึ้นไปตามคุณภาพ และในช่วงนั้นจักรยานก็กำลังเป็นแฟชั่นที่นิยมของชาววังตั้งแต่สมเด็จพระพี่นาง น้องนาง สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้านายฝ่ายใน ตลอดจนเจ้าน้ำเจ้าจอมก็หัดถีบจักรยานกันทั้งนั้น ซึ่งจักยานนั้นค่อยๆ ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ และได้แพร่หลายออกไปยังประชาชนทั่วจนได้รับยอมรับที่เป็นภาหนะที่ปลอดมลพิษและส่งผลดีต่อสุขภาพมาจนถึงปัจจุบัน

ในสมัยก่อนจักรยานจะมีการขึ้นทะเบียน รวมถึงต้องมีใบขับขี่ด้วย จากสถิติที่ทางราชการทำไว้ เมื่อ พ.ศ. 2469 มีจักรยานที่ขึ้นทะเบียนไว้มากถึง 6,314 คัน และมีการเพิ่มจำนวนมากขึ้นเป็น 11,867 คัน ภายในระยะเวลาเพียงแค่ 5 ปี ต่อมาในต้นปีพุทธศักราช 2500 ทางรัฐบาลได้ออกกฎหมายให้มีการงดเว้นการจดทะเบียนจักรยาน 2 ล้อ รวมถึงไม่จำเป็นต้องมีใบขับขี่จักรยานมาจนกระทั่งทุกวันนี้

ที่มา : ละครสี่แผ่นดิน

ขอบคุณรูปภาพจาก allknowledges.tripod.com