วิธีใช้ Vouvoyer และ Tutoyer
Vouvoyer และ Tutoyer จะใช้เลือกใช้คำสรรพนามอะไรดี ในการสนทนากับคนฝรั่งเศสจะมีคำสรรพนามที่ใช้เรียกคนที่เรากำลังคุยด้วยว่า “vous” หรือ “tu” ถ้าใช้ “vous” จะเรียกว่าการพูดคุยกันแบบ se vouvoyer ยกตัวอย่าง
Bonjour, comment allez-vous ? สวัสดี คุณเป็นอย่างไรบ้าง
Vous allez bien ? คุณสบายดีมั๊ย
แต่ถ้าเป็น se tutoyer ก็จะเปลี่ยนเป็น
Bonjour, comment vas-tu ? สวัสดี (ตอนกลางวัน) คุณเป็นไงบ้าง
Salut, tu vas bien ? สวัสดี คุณสบายดีมั๊ย
จะเห็นว่าการใช้ vouvoyer และ tutoyer จะทำให้คำกริยานั้นเปลี่ยนไปด้วย การใช้คำที่เป็นทางการ หรือการเลือกใช้คำที่คุ้นเคยถือเป็นเรื่องยุ่งยากจริงๆ จะถือว่าไม่สุภาพถ้าใช้คำสนิทสนมกับลูกค้าหรือหัวหน้าก็ หรือถ้าทักทายแม่สามีหรือญาติผู้ใหญ่คำว่า Salut ก็ไม่สุภาพเช่นกัน
ไม่มีกฏตายตัวในการใช้ vouvoyer และ tutoyer ขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ ความสนิทสนมกับคนที่เราต้องการจะสื่อสารด้วย เวลาที่เราไม่รู้จะเลือกใช้อะไร เช่นเวลาเพื่อนแนะนำให้รู้จักเพื่อนของเพื่อน ให้ใช้ vouvoyer ก่อน เพราะจะดูสุภาพกว่า ถ้าคู่สนทนาอยากให้เราใช้ tutoyer เขาจะเป็นฝ่ายบอกเราเอง On se tutoie? (เรามาใช้ tutoyer กันเถอะ?)
Tutoyer
ใช้พูดกับคนสนิท เช่นในครอบครัว หรือในกลุ่มเพื่อน เพื่อนร่วมงานที่เริ่มสนิทกัน ใช้พูดกับเด็กหรือวัยรุ่น โดยจะใช้ « tu, te » เป็นการพูดแบบไม่เป็นทางการ ถ้าไปเที่ยวบาร์แล้วมีคนมาใช้ Tutoyer กับเราก็ไม่ต้องแปลกใจ เพราะเป็นบรรยากาศที่ผ่อนคลาย คนพูดต้องการทำความรู้จักและสนิทสนมกับเรา โดยเฉพาะพวกหนุ่มๆ
Vouvoyer
เป็นการพูดแบบเป็นทางการเช่น การพูดคุยกับเจ้านาย, ลูกค้า, เพือนบ้าน, เพื่อนร่วมงานที่ไม่สนิทกัน หรือคนที่เราไม่รู้จักโดยจะใช้ « vous » เพื่อแสดงความสุภาพและให้เกียรติ เวลาเจอเพื่อนร่วมงานครั้งแรกๆควรใช้ vouvoyer เมื่อสนิทกันแล้วค่อยเปลี่ยนมาใช้ tutoyer จะสุภาพกว่า แม้แต่การพูดกับพ่อแม่หรือญาติๆของฝ่ายสามีหรือภรรยา ตามธรรมเนียมเมืองไทยเรา พอแต่งงานแล้วทุกคนเป็นเหมือนญาติ แต่ฝรั่งบางคนก็จะถือ เพราะฉนั้นควรเริ่มจาก Vouvoyer ก่อนจะดีกว่า
ตัวอย่างประโยค tutoyer และ vouvoyer
Vouvoyer :
Comment allez-vous ?
Je vous souhaite bon voyage. ฉันขอให้คุณเดินทางโดยสวัสดิภาพ
Bonjour John, Comment allez-vous ? สวัสดีจอห์น คุณสบายดีไหม
Je vous en prie. ด้วยความยินดี
Après vous, madame. เชิญ (คุณก่อน) ค่ะ คุณผู้หญิง
หรือแค่โค้งศีรษะพร้อมกับผายมือแล้วพูดว่า Je vous en prie. ด้วยความยินดี เชิญครับ
Tutoyer :
Je te souhaite bon voyage. หรือ Je te souhaite un bon voyage. ฉันขอให้เธอเดินทางโดยสวัสดิภาพ (จะมี un หรือไม่มี ก็มีความหมายเหมือนกัน)
Bonjour John, Comment vas-tu ? สวัสดีจอห์น
Je t’en prie. ด้วยความยินดี
Je t’aime. « เฌอ-แตม » ฉันรักเธอ
เคยเห็นแม่เขียนข้อความถึงลูก แล้วลงท้ายด้วยคำว่า Je vous aime. ซึ่งตอนแรกก็งงๆ ที่แม่ se vouvoyer กับลูก พอเห็นลูกสองคนเดินออกมาเลยถึงบางอ้อ เพราะ vous ในที่นี้เป็นพหูพจน์ Je vous aime. «เฌอ-วู-แซม » ฉันรักพวกเธอนะเด็กๆ
ถ้าใครดูซีรีส์ Emily in Paris จะเห็นว่า เอมิลี่ใช้ tutoyer กับคามิลล์ และใช้ tutoyer กับซิลวีซึ่งเป็นหัวหน้า แต่หัวหน้าหลายคนก็ใช้ tutoyer กับลูกน้อง เช่นเจ้านายของแอดมินเป็นต้น แต่ซิลวีก็ต้องการรักษาระยะห่างของเจ้านายกับลูกน้อง การเปลี่ยนจาก tutoyer ไปเป็น tutoyer เวลาที่เริ่มสนิทสนมกันมากขึ้น คนที่เราคุยด้วยต้องการสนทนากันแบบ tutoyer ก็จะอาจจะเสนอ โดยถามเราว่า On se tutoie? หรือ Je peux te tutoyer? หรือ On peut peut-etre se tutoyer maintenant ? เวลามีใครถามคำถามเหล่านี้ เราควรรีบตอบตกลงทันทีเลยนะคะ
แต่มีข้อควรระวังเหมือนกัน ชาว francophone (กลุ่มคนในบางประเทศที่พูดภาษาฝรั่งเศส) ก็ไม่ได้ใช้ tutoyer และ vouvoyer ดังที่กล่าวมาแล้ว ซะทีเดียว อย่างเช่นที่ Québec ประเทศแคนนาดา หรือประเทศในทวีปแอฟริกา หรืออาหรับ จะมีการใช้ tutoyer กันเยอะมาก
โดยทั่วไปแล้ว ชาวฝรั่งเศส, ชาวเบลเยี่ยม หรือชาวสวิตเซอร์แลนด์ ที่ใช้ภาษาฝรั่งเศสเป็นภาษาราชการ ก็จะใช้ tutoyer และ vouvoyer ให้เห็นแบบแตกต่างชัดเจนมาก แต่เคยเห็นแม่สามีฝรั่งเศสบางคน ใช้ vouvoyer กับลูกสะใภ้ คนสมัยก่อน โดยเฉพาะคนที่รวยมากๆ จะไม่ se tutoyer กับใครง่ายๆ เพื่อเป็นการรักษาระยะห่าง แต่ถ้าเป็นเด็กสมัยนี้เขาก็จะ tutoyer กับเราง่ายมาก
คนบางคนไม่ชอบให้คนที่ไม่สนิทกันมาพูด tutoyer กับตน เรื่องแบบนี้ต้องคอยสังเกต โดยส่วนตัวถ้าไม่แน่ใจจะใช้ vouvoyer ก่อนจนคู่สนทนาบอกไม่เอามันห่างเหินไปพูด tutoyer กันดีกว่า แล้วเราค่อยเปลี่ยนมาใช้ tutoyer แต่เวลาไปงานปาร์ตี้ในกลุ่มเพื่อนๆ หรือเวลาไปเทียวผับบาร์แบบชิลล์ๆ แล้วมีคนไม่รู้จักใช้ tutoyer กับเราก็ถือว่าเป็นเรื่องปรกติ โดยเฉพาะคนหนุ่มสาวที่ต้องการทำความรู้จักกัน
ขอบคุณที่ติดตามอ่านจนจบ หวังว่าพอจะเป็นแนวทางในการเลือกใช้ vouvoyer และ tutoyer หากต้องการอ่านความรู้ภาษาฝรั่งเศสเรื่องอื่นๆ ก็คลิ๊ก->ตามลิ้งค์นี้ไปได้เลยนะคะ
